I- GİRİŞ
Ülkemizde son yıllarda yeni bir iş ve faaliyet alanı gelişmekte. Kırmızı Kaliforniya solucanı yetiştiriciliği ve bu solucanlarla organik gübre üretimi…
Ev hanımından, iş adamlarına, memurlardan öğrencilere kadar bu işi hobi maksadıyla yapanlar olduğu gibi, profesyonel manada kazanç sağlama maksadıyla bu işle uğraşanlar da her geçen gün çoğalmakta…
Kırmızı Kaliforniya solucanı yetiştiriciliği ve bu solucanlarla organik gübre üretiminin (Yazımızın izleyen bölümlerinde “solucan yetiştiriciliği ve gübre üretimi” olarak anılacaktır.) nasıl yapılacağı, solucanların nasıl besleneceği, üretimin nasıl verimli yapılacağı, üretilen gübrenin kullanım alanları gibi faaliyetin teknik yönlerine ilişkin yeterince bilgi bulunmakla birlikte, maalesef işin vergilendirilmesi hususunda kamuoyunda ve müşavirler arasında ciddi bilgi eksiklikleri bulunmakta.
Bu makalemizde, solucan yetiştiriciliği ve organik gübre üretiminin vergilendirilmesi ayrıntılı bir şekilde ele alınacaktır.
II- SOLUCAN YETİŞTİRİCİLİĞİ VE ORGANİK SOLUCAN GÜBRESİ ÜRETİMİ
Kırmızı Kaliforniya Solucanı toprak solucanıdır. Latince adı “Eisenia Fetida”dır. İlk defa Kaliforniya Enstitü'nde kültüre alınmasından dolayı Kırmızı Kaliforniya Solucanı olarak adlandırılmaktadır. Uzunlukları 2.5 cm ile 10.5 cm, kalınlıkları ise 0.5 cm ile 0.75 cm arasında değişkenlik göstermektedir. Ön, baş kısmı daha kalın, güçlü, kaslı ve turuncu renkte olup arka kuyruk kısmı daha ince ve zayıftır. Baş kısmının ucunda ağız, kuyruk kısmının sonunda ise rektum bulunmaktadır. Yetişkin solucanların ağırlığı 0.24 gr ile 1.4 gr arasındadır. Vücut ağırlıklarının U'i kadar gübre (humus) üretebilme özelliğine sahiptirler. Kırmızı Kaliforniya solucanları 40°C'yi geçmeyen sıcaklıkta ve her çeşit toprakta yetişebilme özelliğine sahiptir. Hayatta kalabilmeleri için gereken min. sıcaklık 0°C olup, yaklaşık olarak 20°C solucanların üretimi ve üremeleri için en ideal sıcaklıktır. Solucanların gübre üretimi için en uygun sıcaklık değerleri de 20 ile 30°C'dir. Sıcaklık düştükçe gübre üretimi de buna paralel olarak azalma gösterir ve sıcaklık değeri 7°C'nin altına düştüğü taktirde üretim tamamen durur.
Kırmrızı Kaliforniya Solucan gübresi yaklaşık 40 yıldır başta ABD olmak üzere birçok Avrupa ülkesi tarımsal işletmeleri tarafından üretilmekte ve kullanılmaktadır.
Solucan gübresi; Kırmızı Kaliforniya solucanı adıyla bilinen Lumbricus rubellis ve Eisenia foetida toprak solucanı türlerinin büyükbaş hayvanların dışkıları ve organik bitkisel materyallerin fiziksel ve kimyasal yapılarını değiştirmeleri temeline dayanarak organik olarak yetiştirilmiş ürettikleri bir toprak düzenleyici ve bitki besleme materyalidir.
Bu değişimde 1m3 hacimlik hammadde içerisinde yaklaşık 250.000 adet solucan üç ay süresince işlem yapmaktadır. Solucan gübresi içerdiği yüksek düzeyde toprak ve bitki için yararlı simbiyotik (rhizobium) ve asimbiyotik (serbest ve azot fiske eden bakteriler ve mikoriza mantarları) bakteriler ile toprağın mikro flora ve mikro faunasmasında canlılık kazandırır.
Solucanlar sindirim sistemleri içinde sentezledikleri antibiyotik nitelikli yapılar, aminoasit ve vitaminleri dışkılarına karıştırarak ortaya çıkan gübrenin biyolojik aktivitesini arttırırlar. Böylece bu gübreyle beslenen bitkilerin sağlıklı ve hızlı gelişmelerini sağlarlar. Sözü edilen bu biyolojik stimulatörler diğer hayvansal gübrelere oranla 100 kat daha fazladır. Kimyasal gübrelerde ise hiç bulunmamaktadır. Ayrıca muhteviyatındaki humik asit ve fulvik asit bitki beslemesi için son derece gerekli olan maddelerdir.
Solucan yetiştiriciliği ve organik gübre üretimi genellikle, kapalı alanlarda yapılamakta bu maksatla eski tavuk çiftlikleri veya ahırlar kullanılmaktadır. Üretim yerlerinde büyükbaş hayvan gübresi depolanmasına yönelik bir alan, solucan üretim alanı, gübre kurutma alanı, hijyen ve depolama alanları bulunmaktadır. Üretilen solucanlar ile gübrelerin satışı, çoğunlukla üretim yerinde yapılmakta ayrıca herhangi bir satış mağazasına ihtiyaç duyulmamaktadır. Faaliyetin boyutuna göre de gerekirse işçi çalıştırılabilmektedir.
III- ZİRAİ KAZANÇ OLARAK VERGİLENDİRME
- Solucan yetiştiriciliği ve gübre üretiminden elde edilen kazancın niteliği nedir?
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 52 nci maddesinde;
"Zirai faaliyetten doğan kazanç zirai kazançtır. Zirai faaliyet; arazide, deniz, göl ve nehirlerde, ekim, dikim, bakım, üretme, yetiştirme ve ıslah yollarıyla veyahut doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle nebat, orman, hayvan, balık ve bunların mahsullerinin istihsalini, avlanmasını, avcıları ve yetiştiricileri tarafından muhafazasını, taşınmasını, satılmasını veya bu mahsullerden sair bir şekilde faydalanılmasını ifade eder.
…
Mahsullerin değerlendirilmeleri maksadıyla ve zirai istihsale müteferri olarak işlenmesi de zirai faaliyete girer. Ancak, bu ameliye, aynı teşebbüsün cüz'ünü teşkil eden bir işletmede vukua geliyorsa, bu ameliyenin zirai faaliyet sayılabilmesi için işletmenin sınai bir müessese ehemmiyet ve genişliğinde olmaması ve faaliyetini, cüz'ünü teşkil ettiği teşebbüsün mahsullerine hasretmesi şarttır.
…
Yukarıda yazılı faaliyetlerin içinde yapıldığı işletmelere zirai işletme, bu işletmeleri işleten gerçek kişilere (Adi şirketler dahil), vergiye tabi olsun veya olmasınlar, çiftçi ve bu faaliyetler neticesinde istihsal olunan maddelere de mahsul denir. …" hükmü yer almaktadır.
Bu hükümler çerçevesinde, solucan yetiştiriciliği ve organik gübre üretimi faaliyeti nedeniyle elde edilen kazanç zirai kazanç sayılmaktadır. Kaliforniya solucanları ile organik gübre üretimi hakkında Gelir İdaresi Başkanlığı Balıkesir Vergi Dairesi Başkanlığı (Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü) tarfından verilen 28/12/2016 tarihli ve 58889402-105[2016/127-1075]-70028 sayılı özelge de bu yöndedir.
1.1. Faaliyetin niteliği nedir?
Vergi uygulamaları açısından, solucan yetiştiriciliği ve organik gübre üretimi faaliyeti, zirai faaliyet olarak kabul edilmektedir.
Bu faaliyetin içinde yapıldığı işletmeler, zirai işletme, bu işletmeleri işleten adi ortaklıklar dahil vergiye tabi olsun veya olmasınlar gerçek kişilere, çiftçi ve bu faaliyetler neticesinde istihsal olunan maddelere de mahsul denmektedir.
1.2. Faaliyetin makine ve teçhizatla yapılıyor olması kazancın niteliğini değiştirir mi?
Zirai faaliyet sonucu üretilen organik solucan gübresinin değerlendirilmesi maksadıyla ve zirai üretime bağlı olarak işlenmesi de zirai faaliyet kabul edilmektedir. Bu kapsamda, faaliyetin icra edildiği yerlerde bulunan motorlu veya motorsuz araç ve gereçlerle gübrenin toplanması kurutulması, depolanması ve paketlenmesi işlemleri, sınai bir işletme ehemmiyet ve genişliğinde olmaması şartıyla zirai faaliyet sayılmaktadır.
Peki, sınai bir işletme önem ve genişliğinde olmaması şartı nasıl anlaşılmalıdır?
Kanaatimizce, bu ayrım icra edilen faaliyet içinde makine ve teçhizatın kullanım yoğunluğu, yapılan yatırım içinde makine ve teçhizatın ağırlığı ve oranı, bunların üretim sürecinde kullanılan gün sayısı gibi bir takım kriterlere bakılmalıdır ki, bahse konu kriterler dikkate alındığında çiftlik, ahır, kapalı çadır veya bunlara benzer alanlarda yapılan solucan yetiştiriciliği ve organik gübre üretimi faaliyetinin sınai faaliyet sayılacak boyutlara ulaşmadığı görülmektedir.
Kaldı ki, bu faaliyetin icrasında kullanılan solucan konulan kutular, gübre kurutulmasına yarayan küçük ısıtıcılı fırınlar veya ocaklar, elekler, paketleme makinaları gibi elektirikli veya benzinli motorlu veya motorsuz araç ve gereçlerin de faaliyetin zirai faaliyet kapsamından çıkması için yeterli olmadığı düşüncesiyiz. Çünkü, benzer araç ve gereçler bu gün diğer ekim, dikim gibi diğer zirai faaliyet alanlarında da kullanılabilmektedir.
- Solucan yetiştiriciliği ve gübre üretiminden elde edilen zirai kazancın vergilendirilmesi
Gelir Vergisi Kanununun 53 üncü maddesinde,
- Çiftçilerin elde ettikleri zirai kazançların, bu Kanunun 94 üncü maddesine göre hasılatları üzerinden tevkifat yapılmak suretiyle vergilendirileceği,
- 54 üncü maddede yazılı işletme büyüklüğü ölçülerini aşan çiftçiler ile bir biçerdövere veya bu mahiyetteki bir motorlu araca veya on yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olan çiftçilerin kazançlarının gerçek usulde (zirai işletme hesabı veya diledikleri takdirde bilanço esasına göre) tespit olunarak vergilendirileceği,
- kazançları gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçilerin bu kazançları için beyanname vermeyecekleri
hüküm altına alınmıştır.
Ayrıca, anılan Kanunun 54 üncü maddesinde, zirai kazancın gerçek usulde tespiti bakımından bir takvim yılı içinde dikkate alınacak işletme büyüklüğü ölçüleri belirlenmiştir.
Ancak söz konusu maddede, solucan yetiştiriciliği faaliyeti ile ilgili olarak herhangi bir işletme büyüklüğü ölçüsü belirlenmemiştir.
Buna göre, solucan yetiştiriciliği ve gübre üretimi faaliyeti nedeniyle elde edilen zirai kazançların, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi uyarınca stopaj yoluyla (tevkif suretiyle, tevkifat yoluyla) vergilendirilmesi gerekmektedir.
Ayrıca tevkif suretiyle vergilendirilecek zirai kazançlar yıllık gelir vergisi beyannamesi verme yükümlülüğü de bulunmamaktadır.
2.1. Kazancın vergilendirilmesinde işletme büyüklüğü ölçüsünün önemi nedir?
Gelir Vergisi Kanununun 54 üncü maddesinde, zirai kazancın gerçek usulde tespiti bakımından bir takvim yılı içinde dikkate alınacak işletme büyüklüğü ölçüleri belirlenmiştir. Ayrıca, aynı Kanunun 54 üncü maddesinde yazılı işletme büyüklüğü ölçülerini aşanlar, müteakip vergilendirme dönemi başından itibaren gerçek usulde vergilendirileceklerdir. Gerçek usule tabi olanlardan bu ölçülerin altında kalanlar ise, müteakip vergilendirme dönemi başından itibaren hasılatları üzerinden tevkifat yapılmak suretiyle vergilendirilebilmektedirler.
Ancak söz konusu maddede, solucan yetiştiriciliği faaliyeti ile ilgili olarak herhangi bir işletme büyüklüğü ölçüsü belirlenmemiştir.
Dolayısıyla, yetiştirilen solucan sayısı veya üretilen gübrenin miktarı vergilendirme açısından önem arz etmemektedir. Elde edilen zirai kazanç her halükarda stopaj yoluyla vergilendirilmekte ve bu vergilendirme nihai vergi olmaktadır.
2.2. Stopaj Kimler tarafından yapılacaktır?
Stopaj, kazancın elde edilen kaynakta vergilendirilmesini sağlayan bir vergileme yöntemidir.
Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde;
- Kamu idare ve müesseseleri,
- İktisadî kamu müesseseleri,
- Sair kurumlar,
- Ticaret şirketleri,
- İş ortaklıkları,
- Dernekler,
- Vakıflar,
- Dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri,
- Kooperatifler,
- Yatırım fonu yönetenler,
- Gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı,
- Zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler
Maddede yer alan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin (geliri elde edenlerin) gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.
Yukarda sayılan kişi, kurum veya kuruluşlarca solucan ve gübre satın alınması halinde, üreticiye yapılan ödeme üzerinden gelir vergisi tevkifatı (stopaj) yapılacaktır.
Ancak, solucanların ve üretilen organik gübrelerin, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılanlar dışındaki kişilerce tarafınızdan satın alınması halinde, stopaj yapılmayacaktır. Dolayısıyla, bu kapsamda yapılan satışlar vergilendirilmemektedir.
2.3. Stopaj oranı kaçtır?
193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinde, kimlerin vergi tevkifatı yapmakla yükümlü oldukları sayılmış, maddenin (11) numaralı bendinde de çiftçilerden satın alınan zirai ürünlerin alış bedeli üzerinden bu çiftçilerin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Söz konusu tevkifat oranları Bakanlar Kurulunun 12/01/2009 tarih ve 2009/14592 sayılı Kararı ile 01/01/2009 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere,
- Hayvanlar ve bunların ürünleri ile kara ve su avcılığı ürünleri için ϲ,
- Ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınan hayvan ve hayvansal ürünlerde ϱ,
- Diğer zirai ürünler için ise ϴ,
- Ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınan diğer zirai ürünlerde ise ϲ
olarak belirlenmiştir.
Bu çerçevede, 94 üncü maddede sayılanlarca solucan ve gübre alımı nedeniyle yapılan ödemeler üzerinden ?oranında stopaj yapılacaktır. Söz konusu ürünlerin ticaret borsalarında tescil edilerek satın alınması halinde stopaj oranı ?olarak uygulanacaktır.
- Solucan yetiştiriciliği ve gübre üretiminde katma değer vergisi (KDV) ödenecek mi?
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-b maddesine göre, Gelir Vergisi Kanununa göre gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler tarafından yapılan teslim ve hizmetler, katma değer vergisinden istisna edilmiştir.
Bu nedenle, solucan yetiştiriciliği ve gübre üretimi faaliyetiyle uğraşan ve gerçek usulde vergilendirilmeyen zirai kazanç sahiplerinin yaptıkları satışlar nedeniyle KDV hesaplaması ve ödemesi söz konusu değildir. Bu üreticiler tarafından KDV beyannamesi de verilmeyecektir.
Her ne kadar, Katma Değer Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde “istisnadan vazgeçme” müessesesi düzenlenmiş olsa da solucan yetiştiriciliği faaliyeti nedeniyle yüklenilen verginin ihmal edilecek boyutta olması nedeniyle tercih edilmesi yerinde olmayacağı kanaatindeyiz.
- Solucan yetiştiriciliği ve gübre üretiminde çalıştırılan işçilerin vergilendirilmesi nasıl yapılacak?
4.1. Üreticiler işçilerin ücretlerinden stopaj yapacak mı? Muhtasar beyanname verecek mi?
Bilindiği gibi, çalışan işçilerin vergilendirilmesi stopaj yoluyla yapılmaktadır.
Ancak, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde gerçek usulde vergilendirilmeyen zirai kazanç sahipleri stopaj yapacaklar arasında sayılmadığından, solucan yetiştiriciliği ve gübre üretimi faaliyeti sırasında çalıştırılan işçilere yapılan ödemelerden stopaj yapılmayacaktır.
Dolayısıyla, muhtasar beyanname de vermeyeceklerdir.
4.2. İşçiler nasıl vergilendirilecekler?
Gelir Vergisi Kanununun 23/2 maddesi uyarınca, gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçilerin yanında çalışan işçilerin ücretleri; gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Bu nedenle, solucan yetiştiriciliği ve gübre üretimi faaliyetiyle uğraşan ve gerçek usulde vergilendirilmeyen zirai kazanç sahiplerinin yanında çalışan işçilere ödenen ücretler vergiye tabi değildir.
- Kira ödemelerinden stopaj yapılır mı?
Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde gerçek usulde vergilendirilmeyen zirai kazanç sahipleri stopaj yapacaklar arasında sayılmadığından, solucan yetiştiriciliği ve gübre üretimi faaliyetiyle uğraşanlar yaptıkları ödemelerden stopaj yapmazlar.
- Defter ve belge düzeni
6.1. Solucan yetiştiriciliği ve gübre üretiminde defter tutulacak mı?
Öte yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 235 inci maddesinde; "Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile kazancı basit usulde tesbit edilenler ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerden satın aldıkları malların bedelini ödedikleri sırada iki nüsha makbuz tanzim etmeye ve bunlardan birini imzalıyarak satıcı çiftçiye vermeye ve diğerini ona imzalatarak almaya mecburdurlar. Mal tüccar veya çiftçi adına bir adamı veya mutavassıt tarafından alındığı takdirde makbuz bunlar tarafından tanzim ve imza olunur.
Çiftçiden avans üzerine yapılan mübayaalarda, makbuz, malın teslimi sırasında verilir. Müstahsil makbuzunun tüccar veya alıcı çiftçi nezdinde kalan nüshası fatura yerine geçer. …" hükmüne yer verilmiştir.
Bu hüküm nedeniyle, tevkif suretiyle vergilendirilecek solucan yetiştiriciliği ve gübre üretiminden elde edilen zirai kazanç için defter tutma yükümlülüğü bulunmamaktadır.
6.2. Solucan yetiştiriciliği ve gübre üretiminde belge düzenlenecek mi?
Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile defter tutmak zorunda olan çiftçiler tarafından solucan veya gübre satın alınması halinde bu mükelleflerce üreticilere müstahsil makbuzu düzenlenmesi gerekmektedir.
Müstahsil makbuzunu yukarda sayılan alıcılar düzenlemekte ve bu belge, fatura yerine geçmektedir.
Bu belge üreticiler tarafından saklanmalı ve vergi denetim elemanları tarafından istenildiğinde ibraz edilmelidir.
Dolayısıyla, solucan yetiştiriciliği ve gübre üretimi yapanlar tarafından defter tutulmayacağı gibi fatura vb belge düzenlenmesi söz konusu değildir.
Öte yandan, solucanların ve üretilen organik gübrelerin, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılanlar dışındaki kişilerce yani, ev hanımı, memur, işçi veya öğrenci gibi kişilerce satın alınması halinde, stopaj yapılması söz konusu olmadığı gibi alım satıma ilişkin belge de düzenlenmeyecektir.
IV- GERÇEK USULDE VERGİLENDİRİLME
- Solucan yetiştiriciliği ve gübre üretiminde elde edilen zirai kazancın gerçek usulde vergilendirilmesi mümkün mü?
Gelir Vergisi Kanununun 53 üncü maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca, kazançları gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçiler, yazılı olarak vergi dairesinden istemde bulunmaları halinde izleyen vergilendirme dönemi başından, işe yeni başlayanlar ise işe başlama tarihinden itibaren gerçek usule geçebilmektedirler.
Buna göre, Kaliforniya solucanı yetiştiriciliği ve organik gübre üretimi faaliyetinde bulunan mükellefler, mükellefiyet yönünden bağlı bulundukları vergi dairesine yazılı olarak,
- İşe başlama esnasın başvurdukları takdirde, işe başlama tarihinden itibaren,
- İşe başladıktan sonra başvurmaları halinde, izleyen vergilendirme dönemi başından itibaren,
elde ettikleri zirai kazancın gerçek usulde tespit olunarak vergilendirilebilmesi mümkündür.
Bu kapsamda bir talebin bulunması durumunda, mükellefler öncelikle zirai işletme hesabı veya diledikleri takdirde bilanço esasına göre defter tutacak ve vergilendirileceklerdir.
- Gerçek usulde vergilendirilme durumunda, yükümlülükler neler olacak?
Solucan yetiştiriciliği ve gübre üretimi faaliyetinde bulunanların gerçek usulde vergilendirilmesi durumunda,
- Yapılan solucan ve gübre satışları nedeniyle kendilerine yapılan ödemelerden stopaj yapılmaya devam edecek,
Ayrıca,
- İşletme hesabı esasına veya bilanço esasına göre defter tutulması,
- Ödeme kaydedici cihaz (yazar kasa) kullanılması,
- Fatura bastırılması ve düzenlenmesi,
- Yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi,
- Kira ödemelerinden stopaj yapılması,
- İşçilere yapılan ücret ödemelerinden stopaj yapılması,
- Muhtasar beyanname verilmesi (Ziraî ürün bedelleri üzerinden tevkifat yapanlar ile 10 dan fazla hizmet erbabı çalıştıranlar her ay, bunun dışındakiler üç ayda bir muhtasar beyanname vereceklerdir.),
- KDV beyannamesi verilmesi ve KDV ödenmesi,
- Bilanço esasına göre defter tutulması durumunda Form Ba ve Form Bs verilmesi,
- Muhafaza ve ibraz yükümlülüğüne uyulması
gerekecektir.
V- KURUM KAZANCI VEYA TİCARİ KAZANÇ OLARAK VERGİLENDİRİLME
- Solucan yetiştiriciliği ve gübre üretimini faaliyetinin şirket kurarak yapılması durumunda vergilendirilme nasıl olacak?
Solucan yetiştiriciliği ve gübre üretimini faaliyetinin anonim şirket, limited şirket veya eshamlı komandit şirket bünyesinde yapılması da mümkündür. Bu takdirde, vergi dairesince kurumlar vergisi mükellefiyetinin tesis edilmesi gerekmektedir.
Faaliyetin, kollektif şirketlerle adi komandit şirketler aracılığıyla yapılması durumunda ise zirai faaliyetle iştigal eden kollektif şirketlerin ortakları ile komandit şirketlerin komandite ortaklarının şirket kârından aldıkları paylar şahsi ticari kazanç olarak vergilendirilmesi gerekmektedir.
- Kurum kazancı veya ticari kazanç olarak vergilendirilme durumunda, yükümlülükler neler olacak?
Solucan yetiştiriciliği ve gübre üretimi faaliyetinde bulunanların kurumlar vergisi mükellefi veya ticari kazanç yönünden gelir vergisi mükellefi olarak vergilendirilmesi durumunda,
- Yapılan solucan ve gübre satışları nedeniyle kendilerine yapılan ödemelerden stopaj yapılmaya devam edecek,
Ayrıca,
- Kurumlarca bilanço esasına göre, ticari kazanç sahiplerince işletme hesabı esasına veya bilanço esasına göre defter tutulması,
- Ödeme kaydedici cihaz (yazar kasa) kullanılması,
- Fatura bastırılması ve düzenlenmesi,
- Kurumlar vergisi veya yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi,
- Geçici vergi beyannamesi verilmesi ve geçici vergi ödenmesi,
- Kira ödemelerinden stopaj yapılması,
- İşçilere yapılan ücret ödemelerinden stopaj yapılması,
- Muhtasar beyanname verilmesi (Ziraî ürün bedelleri üzerinden tevkifat yapanlar ile 10 dan fazla hizmet erbabı çalıştıranlar her ay, bunun dışındakiler üç ayda bir muhtasar beyanname vereceklerdir.),
- KDV beyannamesi verilmesi ve KDV ödenmesi,
- Bilanço esasına göre defter tutulması durumunda Form Ba ve Form Bs verilmesi,
- Muhafaza ve ibraz yükümlülüğüne uyulması
gerekecektir.
Öte yandan, söz konusu faaliyetin gerek gerçek usulde zirai kazanç olarak gerekse ticari kazanç veya kurum kazancı olarak vergilendirilmesi durumunda,
- Bedelsiz olarak temin edilen atık madde ve gübrelerin yasal defter kayıtlarına nasıl alınacağı ve bu durumun nasıl belgelendirileceği,
- Giderlerinin doğrudan gider olarak mı yoksa maliyet olarak mı dikkate alınacağı,
- Ayrıca çoğalan ve değeri katlanan solucanların yasal defter kayıtlarına hangi belge ile nasıl kaydedileceği,
- Yıl sonunda solucanların sayımı ve envanter işlemlerinin nasıl yapılacağı
hususlarında da belirsizlikler ve güçlükler bulunmaktadır.
NOT: YAZILAR İZİNSİZ VE KAYNAK GÖSTERİLMEKSİZİN KULLANILAMAZ.
www.mukellef.net